Projenin son durumu hakkında bilgi almak üzere teknik bir ziyaret düzenleyen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Avrasya Tüneli’nin Asya girişinden Avrupa yakasına kendi kullandığı makam aracıyla yolculuk ederek, İstanbul Boğazı’nın altından ilk otomobil yolculuğunu gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bugün Türkiye’nin tarihi projelerinden bir tanesinin daha son testini yaptık. İnşallah 20 Aralık’ta da açılışını aziz milletimle beraber yapacağız” diye konuştu. ATAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Başar Arıoğlu ise Avrasya Tüneli Projesi’nin tüm dünyanın ilgisini çektiğini belirterek, “Projemiz tünelcilikte yeni bir çağ başlattı” dedi.
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (AYGM) tarafından Kazlıçeşme-Göztepe hattında Yap-İşlet-Devret (YİD) modeliyle ihale edilen ve inşaat çalışmaları Yapı Merkezi ve SK E&C ortaklığı tarafından yapılmakta olan Avrasya Tüneli Projesi’nde heyecanla beklenen ‘ilk otomobil yolculuğu’ gerçekleşti.
5 dakikada deniz altından kıtalararası yolculuk
Cumhurbaşkanı Erdoğan makam aracının direksiyonuna geçerek, Avrasya Tüneli’nin Asya girişinden, Avrupa yakasına hareket etti ve tekrar Asya yakasına geri dönüş yaptı. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a makam otomobilinde Başbakan Yıldırım eşlik etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, deniz tabanı altından otomobille yaptığı kıtalararası yolculuk, Türkiye tarihine geçti.
Erdoğan, heyecanla yürütülen çalışmaları yerinde inceledi
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 20 Aralık’ta hizmete açılması için çalışmaların 7 gün 24 saat kesintisiz olarak ve büyük bir heyecanla yürütüldüğü Avrasya Tüneli şantiyesini ziyaret etti. ATAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Başar Arıoğlu ve ATAŞ CEO’su Seok Jae Seo, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve beraberindekilere çalışmalar hakkında bilgi verdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan daha sonra basın mensuplarına açıklamalarda bulundu. Erdoğan, “14 yıl içerisinde ulaşım sektöründe tarihi adımları attık. Olmaz denilenler oldu, yapılamaz denilenler yapıldı ve bunlar hayata geçirildi. Dedik ki çok çalışacağız, çok gayet edeceğiz ve milletimizin asırlardır beklentilerini inşallah gerçekleştirmek suretiyle hayata geçireceğiz” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Avrasya Tüneli’nin kazanımlarından bahsetti ve şöyle devam etti:
“En önemlisi yıllık buradaki yakıt tasarrufu. Bu mesafenin bu denli kısalması sayesinde yılda 160 milyon liralık yakın tasarrufu sağlayacağız. Bununla birlikte de bizim akaryakıt teminindeki sıkıntımızı büyük ölçüde aşmış olacağız. Zaman tasarrufu sağlayacak bize. Zaman tasarrufu ile vakit nakittir olayı burada bir araya gelmiş oluyor. Her türlü güvenlik önleminin düşünüldüğü ve uygulandığı 100 yıllık bu proje ile artık havalar sisliymiş, deniz dalgalıymış, böyle endişeleri taşıma durumumuz olmayacak.”
Tünelcilikte yeni bir çağ başlattık
Yapı Merkezi Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Arıoğlu, ENR (Engineering News Record) Dergisi tarafından Avrasya Tüneli’ne “2016 Küresel En İyi Tünel Projesi” ödülü verilmesi nedeniyle ABD’de bulunduğu için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a özür ve ziyareti için teşekkürlerini yazılı mesaj ile sundu.
ATAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Başar Arıoğlu ise yaptığı konuşmada, dünyanın ilgisini çeken bir projeyi yürüttüklerini belirterek şunları söyledi:
“İnsan ve makine iç içe bütünleşirse ortaya ‘senfoni’ gibi bir ‘eser’ çıkacaktır. çok karmaşık ve sismik aktivitesi yüksek bir jeolojik yapıda, 106 metre derinliklere inerek ve 13.7 metre çapında bir tüneli, uzun ömürlü ve güvenli kılarak inşa etmeyi başarmak; projeyi ‘benzersiz’ kılmış ve dünyanın ilgisini çekmiştir. Avrasya Tüneli ile tünelcilik konseptleri değişmiştir. Bundan böyle tüneller, eskisi gibi sürücülerin kullanmak istemeyeceği dar, karanlık ve kirli yer altı yapıları olarak tasarlanmak ve inşa edilmek yerine temiz ve estetik yapılar olarak kabul edilecektir. Projemizin başarı ile hizmete girmesi, bugüne kadar cesaret edilmemiş birçok proje için yüreklendirici olacak; daha derine, daha büyük çapla, daha uzağa doğru yeni bir tünelcilik akımı başlatacaktır. Bu nedenlerle Avrasya Tüneli’ni tünelcilikte yeni bir çağ başlatan proje olarak nitelemiş bulunuyoruz. Allah nazarlardan saklasın.”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Avrasya Tüneli ziyaretini tamamlamasının ardından Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ve basın mensupları Avrasya Tüneli’ne doğru harekete geçti. Kadir Topbaş’ın bizzat kullandığı otomobiliyle Tünel’e girişi sırasında renkli anlar yaşandı. Başkan Topbaş, ilk geçiş ücretini verdi. Bakan Arslan da bu ücreti Avrasya Tüneli için kurulacak müze adına kabul ettiğini söyledi.
Yüzde 92’si tamamlandı
Avrasya Tüneli’nin bugün itibarıyla yüzde 92’lik bölümü tamamlandı. 20 Aralık 2016 tarihinde hizmete açılacak olan Avrasya Tüneli ile İstanbul’da trafiğin çok yoğun olduğu Kazlıçeşme-Göztepe güzergâhında yolculuk süresi 100 dakikadan 15 dakikaya kadar inecek.
İki kıta arasında kısa, güvenli ve konforlu yolculuk devri
- Avrasya Tüneli, sahip olduğu ileri teknoloji ile iki kıta arasında güvenli ve konforlu yolculuk imkânı sağlayacak.
- Modern aydınlatma, yüksek kapasiteli havalandırma ve yolun düşük eğime sahip olması gibi özellikler, yolculuk konforunu artıracak.
- İki katlı olarak inşa edilen Avrasya Tüneli’nde her katta 2 şeritten tek yönlü geçiş sağlanacak.
- Sis, buzlanma gibi olumsuz hava koşullarında da kesintisiz yolculuk yapılması sağlanacak.
- Karayolu ağını tamamlayan anahtar bağlantı ve İstanbul’daki mevcut havaalanları arasında en hızlı ulaşım olanağı olacak.
- Trafik yoğunluğunun azalmasıyla egzoz emisyon oranı azalacak.
- Tarihi yarımadanın doğusunda kayda değer oranda trafik azalması sağlayacak.
- Boğaziçi, Galata ve Unkapanı köprülerindeki araç trafiğinde hissedilir rahatlama olacak.
- Yapısı itibarıyla İstanbul’un siluetine zarar vermeyecek.
- Avrasya Tüneli’nin Asya girişi Harem’de, Avrupa yakası girişi ise çatladıkapı’da yer alacak.
- Tünel 7 gün 24 saat hizmet verecek.
- Sadece minibüs ve otomobillerin kullanımına izin verilecek.
- Araçlar OGS ve HGS sistemleriyle ödeme yapabilecek. Araç içindeki yolcular için ayrıca ödeme yapılmayacak.
- Her 100 metrede bir yer alan acil durum telefonları, kamu anons sistemi, radyo anonsu ve GSM alt yapısı sayesinde yolculuk esnasında kesintisiz bir iletişim imkânı sağlanacak ve acil durumlarda bilgi akışı kesilmeyecek.
- Tünel girişlerinde ve içerisinde 7/24 görev yapan her türlü donanıma ve eğitime sahip İlk Müdahale Ekipleri tünel içerisinde herhangi bir olaya birkaç dakika içerisinde müdahale edecek.
- Avrasya Tüneli, 7,5 moment büyüklüğünde bir depreme göre tasarlandı. Boğaz altında inşa edilen sistem, İstanbul’da 500 yılda bir olacak en büyük depremde hiç hasarsız hizmete devam edebilecek. 2 bin 500 yılda bir olma olasılığı bulunan depremde ise küçük bakımlarla hizmete açılabilecek şekilde inşa ediliyor.
Her yönüyle örnek mühendislik başarısı
Avrasya Tüneli, toplam 14,6 kilometrelik üç ana bölümden oluşuyor. Proje’nin en önemli aşamasını 3,4 kilometre uzunluğundaki Boğaz Geçişi oluşturuyor. Boğaz Geçişi için dünyanın en gelişmiş TBM (Tunnel Boring Machine - Tünel Açma Makinesi) teknolojisinden yararlanıldı. TBM, günde 8-10 metre ilerleyerek, 3 bin 344 metrelik ve 16 aylık çalışmayı Ağustos 2015 tarihinde tamamladı. Toplam 1674 bilezikten oluşan tünelde, olası büyük bir depreme karşı dayanıklılığı artırmak amacıyla iki ayrı noktada sismik bilezik monte edildi. özel olarak tasarlanan ve laboratuvarlarda test edilerek başarısı kanıtlandıktan sonra üretilen sismik bilezikler, mevcut çap ve sismik aktivite seviyesi göz önüne alındığında ‘TBM Tünelcilik’ sektöründe dünyadaki ‘ilk’ uygulama oldu. Ayrıca tüneldeki bileziklerin üretiminde kullanılan yüksek performanslı prekast beton segmanlar, 100 yıl servis süresi hedeflenerek, Yapı Merkezi Prefabrikasyon Tesisleri’nde üretildi. Uluslararası sertifika kuruluşunca yapılan analiz ve simülasyonlarda segman ömürlerinin en az 127 yıl olduğu rapor edildi. Proje kapsamında Asya ve Avrupa yakalarındaki tünel yaklaşım yollarında düzenlemeler devam ediyor. Mevcut 6 şeritlik yollar 8 şeride çıkarılırken, U-dönüşü, kavşak ve yaya hemzemin geçitleri gibi iyileştirmeler yapılıyor.
Projede yaklaşık 2 milyon metreküp kazı yapıldı, 700 bin metreküp beton, 70 bin ton demir kullanıldı. Başka bir deyişle projede 788 olimpik havuzu dolduracak kadar kazı yapıldı, 18 stadyum yapacak kadar beton, 10 adet Eiffel Kulesi yapacak kadar demir kullanıldı.
Dünyanın takdirini kazandı
Avrasya Tüneli henüz hizmete açılmadan birçok saygın ödül kazandı. İnşaat sektörüne yön veren ve 1874 yılından beri yayımlanan Engineering News Record (ENR) Dergisinin, her yıl dünyanın “En İyi Küresel Projeleri”ni seçtiği ödüle bu sene tünel ve köprüler kategorisinde Avrasya Tüneli layık görüldü. 11 Ekim 2016’da ENR Dergisinin merkezinin bulunduğu New York şehrinde yapılacak ödül törenine projenin yatırımcıları Yapı Merkezi ve SK E&C yetkililerinin yanısıra projeye katkıda bulunan ve alanında lider uluslararası teknik danışmanlar katılacak.
Proje, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası'nın (EBRD) sürdürülebilirlik açısından en başarılı projelere verdiği ‘2015 En İyi çevresel ve Sosyal Uygulama ödülü’ne layık görüldü. Ayrıca ITA - Uluslararası Tünel ve Yeraltı Yapıları Birliği tarafından 2015’te ilk kez düzenlenen ITA Uluslararası Tünelcilik ödülleri’nin Büyük Projeler dalında ‘Yılın Projesi’ (ITA Major Project of the Year) ödülünü kazandı. Diğer ödüller ise şunlar:
- Thomson Reuters Finance International (PFI) “En İyi Altyapı Proje Finansman Anlaşması”
- Euromoney “Avrupa’nın En İyi Proje Finans Anlaşması”
- EMEA Finance “En İyi Kamu-özel Sektör Ortaklığı”
- Infrastructure Journal “En Yenilikçi Ulaşım Projesi”
Kamu kaynaklarından tek kuruş harcanmadı
Proje’nin tasarım ve inşaatını gerçekleştirecek olan Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım A.Ş. tünelin 24 yıl 5 ay süreyle işletilmesini üstlenecek. Proje yatırımı için kamu kaynaklarından hiçbir harcamada bulunulmuyor. İşletme süresinin tamamlanması ile Avrasya Tüneli kamuya devredilecek. Proje, Yap-İşlet-Devret modeliyle, yaklaşık 1.245 milyar dolarlık finansmanla gerçekleştiriliyor. Yatırım için 960 milyon dolarlık uluslararası kredi sağlandı. 285 milyon dolarlık öz kaynak Yapı Merkezi ve SK E&C tarafından temin edildi.
Proje işletme sürecinde de ekonomik katkılar sağlayacak
- Proje’nin açılmasıyla birlikte yılda toplam 160 milyon TL lik (38 milyon litre) yakıt tasarrufu sağlanacak.
- Boğaz geçişlerinde sağlayacağı ek kapasite sayesinde yolculuk sürelerindeki kısalma ile yılda yaklaşık 52 milyon saat zaman tasarrufu sağlanacak.
- Proje sayesinde araçların yaydığı emisyon miktarı (karbon monoksit, karbon dioksit, azot oksitler, partikül madde vb.) yılda yaklaşık 82 bin ton azaltılarak çevresel katkı sağlanacak.
- Projede aynı anda 60 taşeron çalışmakta olup, günde 1800 kişiye istihdam sağlanıyor.
- Proje inşaat çalışmalarında yapılan harcamalar sayesinde Türkiye ekonomisine günde 1,5 milyon TL lik bir iş hacmi yaratılıyor.
- Proje, araç geçiş ücretlerinden elde edilecek gelirin paylaşımı sayesinde vergiler dahil yılda yaklaşık 180 milyon TL devlet geliri sağlanacak.