Aðustos ayý baþýndan itibaren konut kredi faizlerinin yüzde 1’in üzerine çýkmasýyla bu rakamlarý bekliyorduk çünkü geçen aylarda 200 binlerden 170 binlerden gelen rakamlardan söz ediyoruz. Satýþlarýn her ay ayný bantta gitmesini zaten bekleyemeyiz. O dönemde kamunun saðladýðý teþvik paketinin etkisi çok büyüktü. Buna raðmen yine de bu rakamlar bize konut piyasasýnda ciddi bir talep olduðunu gösteriyor.

Ýpotekli satýþlar düþtü

En büyük kayýp ipotekli satýþlarda yaþandý; ipotekli satýþlar, bir önceki yýlýn ayný ayýna göre yüzde 38,5 azalýþla 35 bin 576 olarak gerçekleþirken toplam konut satýþlarý içinde ipotekli satýþlarýn payý ise yüzde 26 oldu. Buradaki kaybýn nedeni ise faizdeki artýþlardýr; faizde kabul edilen yüzde 1’lik psikolojik sýnýr bu kesimi çok etkiliyor. 

9 aylýk veriler artýþ gösteriyor

2020 yýlýna sektör iyi bir ivmeyle girdi ve bu Mart ayýna kadar sürdü. Pandeminin etkisi olmasýna raðmen Ocak-Eylül dönemindeki satýþlarda yüzde 34,2’lik bir artýþ oldu.

Peþin alýmlar yükseldi

Konut satýþlarýnda tüm dikkatler ipotekli satýþlara çevrilse de peþin alým gücü olan önemli bir kitle de söz konusu. Bunu da diðer konut satýþlarý baþlýðýyla belirtilen rakamlardan anlýyoruz; peþin alýmlarýn ayný dönemde yüzde 13,6 artarak 101 bin 168 olduðunu görüyoruz.

“Satýn alma iþtahý” hala yüksek

Resme yukardan baktýðýmýzda satýþlarda düþüþ olduðunu söylüyoruz ama bu seviyedeki satýþ rakamlarý piyasada hala talep olduðunu gösteriyor. Satýn alma iþtahýný en iyi sahadan ölçüyoruz. Sahadan aldýðýmýz verilerle istatistikleri yan yana koyduðumuzda talebin devam ettiðini görüyoruz.

Stoklar eriyor, arz eksikliði geliyor

Ekim-Kasým döneminde stoklarýn biteceði þeklinde bir tahminimiz vardý; pandemi bu öngörümüzü 4-5 ay geciktirdi. Ama kampanya dönemiyle bu kayýplarý telafi edebildik. Son bir yýlda hem birinci elde hem de ikinci elde ciddi anlamda stok erimesi var. Þimdi bundan sonra önümüzdeki dönemde arz eksikliðini, yeni baþlayacak projeleri konuþmaya baþlayabiliriz.

Fiyatlara yansýmaya baþladý

Stoklarýn azalmasý elbette fiyat baskýsýna neden oluyor. Sektör, uzun süredir yükselen maliyetleri fiyatlarýna yeterince yansýtamýyordu. Yine de son bir yýldýr fiyatlarda ufak ufak hareketler vardý. Stoklar eridikçe fiyatlar artmaya baþlayacaktýr. Þirketler ürünleri azaldýkça yeni projeleri devreye almaya baþlýyor. Ancak gayrimenkulde planlama üretim süreçlerinin zaman aldýðýný göz önünde bulundurmak gerekli.

Yabancýya satýþ devam ediyor

Diðer yandan yabancýya satýþta 5.200 çok iyi bir rakam. Dünyanýn her yerinden alýcý olmasý, Türkiye gayrimenkul sektörünün canlýlýðýný gösteriyor. Döviz kurundaki artýþ bizlere olumsuz yansýsa da yabancýya satýþa pozitif etkisi oluyor. Gelecek ay verilerinde yabancýya satýþýn bir miktar daha arttýðýný konuþacaðýz.

Ýnþaatýn istihdama katkýsý artýyor

TüÝK verilerine göre Temmuz 2020 itibariyle inþaat sektöründeki istihdam sayýsý geçen yýlýn ayný dönemine göre 114 bin kiþi yani yüzde 7,3 artýþla (mevsim etkilerinden arýndýrýlmadan) 1 milyon 669 bin kiþiye yükseldi. Böylece toplam istihdamda inþaatýn payý yüzde 6,1 oldu. Ekonomik faaliyete göre, mevsim etkilerinden arýndýrýlmýþ istihdam ise inþaat sektöründe 111 bin kiþi arttý. BETAM’ýn verilerine göre de inþaat sektöründe son çeyrekte 111 binlik artýþla birlikte son üç dönemdeki artýþ 373 bin olarak gerçekleþti. 114 bin istihdam artýþý bize sektörde þantiyelerin yeniden harýl harýl çalýþmaya baþladýðýný gösteriyor. Ýstihdam rakamýný artýran tek sektörüz. Bu da lokomotif sektör olarak tekrar rüzgarý arkamýza aldýðýmýzý gösteriyor. Haziran dönemi kampanya ile iyi satýþlar elde edilmiþken biz üretici firmalar elimizdeki iþleri bitirmek için þantiyelerimize hýz verdik. Bunun devamlýlýðý için talebin devamlýlýðýný saðlamak önemli. Bunun için de banka kredileri ve 0,99 kredi oranýnýn birinci el üretim için devam etmesi hala çok önemli.