10 Mayýs 2018 tarihinde faaliyete geçen merkez þimdiye kadar 18 deniz kaplumbaðasýný aðýrladý, 8 tane deniz kaplumbaðasýný yaklaþýk 1 yýllýk süreçte denize saðlýklý bir þekilde kavuþturdu. Þimdi de 5 tanesi rehabilitasyon merkezinde ve denize geri dönmek için hazýrlanýyor. Net Holding Yönetim Kurulu Murahhas üyesi ve Genel Koordinatörü Hande Tibuk'un hayali olan ve desteðiyle kurulan, Türkiye’de ve Avrupa’da bir ilk olan Meritta Deniz Kaplumbaðalarý Rehabilitasyon Merkezi Müdürü Veteriner ve Moleküler Biyolog Sude çelik, Klass okurlarý için anlattý.

Merit Otelleri Türkiye’de ve Avrupa’da bir ilke imza atarak Meritta Deniz Kaplumbaðalarý Rehabilitasyon Merkezi’ni kurdu. öncelikle kuruluþ hikayenizi öðrenebilir miyiz?

Net Holding Yönetim Kurulu Murahhas üyesi ve Genel Koordinatör Hande Tibuk böyle bir merkezin kurulmasýný aslýnda hayal ediyor ve çok istiyor. Tesadüfen Sosyal Sorumluluk Projeleri Müdürümüz Silem Sargýn Kara, Hande Haným ile yaptýðý sohbet esnasýnda kendisinin daha önce kaplumbaða merkezinde çalýþtýðýný ve böyle bir tecrübesi olduðunu söylüyor. Hande Haným, bunu öðrendikten sonra hemen gerekli toplantýlarý yapýyor ve hýzlýca bu merkez aktif hale getiriliyor. Meritta, 10 Mayýs 2018’den beri hizmet veriyor. Þimdiye kadar yaklaþýk 18 tane kaplumbaða geldi. Bunlardan 5 tanesi geri döndürülemeyecek kadar kötüydü ve maalesef kaybettik. Bunun dýþýnda 8 tane deniz kaplumbaðasýný yaklaþýk 1 yýllýk süreçte denize saðlýklý bir þekilde kavuþturduk. Þimdi de 5 tanesi bizimle birlikte rehabilitasyon merkezinde ve denize geri dönmek için sabýrsýzlanýyorlar.

Deniz Haným, Kaplumbaðalara rehabilitasyon merkezinde neler yaptýðýnýzý öðrenebilir miyiz?

Meritta Deniz Kaplumbaðalarý Rehabilitasyon Merkezi’nde, denizde bulunan yaralý veya darbe almýþ bütün deniz kaplumbaðalarýný en hýzlý þekilde buraya getirip tedavilerini yapýp daha sonra rehabilitasyonlarýný tamamladýktan sonra doðal hayatlarýna geri döndürüyoruz. Yaralý olmayan hiçbir kaplumbaðayý burada görsel amaçlý sergilemiyoruz. Meritta, tamamen deniz kaplumbaðalarý için spesifik kurulmuþ bir hastanedir ve bütün katký Merit Otelleri tarafýndan yapýlmaktadýr. Ada civarýnda Türkiye’de veya Avrupa’da bir otelin deniz kaplumbaðasý hastanesi yok ve biz bir ilki baþardýk. Bu açýdan da oldukça önemli.

“KIBRIS ÝçERÝSÝNDEKÝ EN BüYüK SIKINTIMIZ BOÐULMA VAKASI. BÝR DE KAPLUMBAÐALAR DENÝZDEYKEN ONLARI ELLE BESLEMEMEK GEREKÝYOR”

Kaplumbaðalarla ilgili nelere dikkat etmeliyiz? Toplum olarak onlara zarar vermemek için farkýndalýðýmýzý nasýl arttýrabiliriz? Genelde ne tür yaralanma veya ne sebepten ölüm vakalarý ile karþýlaþýyorsunuz?

Bu dönemde çok daha fazla yaralanmalar oluyor. Tekne pervanesi yaralanmasý, olta yutmasý, bazý fizyolojik hastalýklar gibi. Ama Kýbrýs içerisindeki en büyük sýkýntýmýz boðulma vakasý. Balýkçýlarýn attýklarý aðlara kaplumbaðalar yakalanýyor. Ve nefes almaya çýkamadýklarý için boðulma vakasý gerçekleþiyor. Bu da ilerleyen zamanlarda akciðer enfeksiyonlarý, akciðer kanamasý ve baygýnlýk, koma gibi süreçlerle ilerleyip çok zor bir süreci baþlatýyor. Farkýndalýk açýsýndan balýkçýlar ve gelen ziyaretçilerimizle de konuþuyoruz ama þu çok önemli bir kýstastýr; kaplumbaðalar denizdeyken onlarý elle beslememek gerekiyor. çünkü beslenmeyi öðrenmiþ bir kaplumbaða avlanmayý unutur. Ve her insan gördüðünde heyecanlanýp yemek yemek istemeye giderken istemeden de olsa insana zarar verir. Kaplumbaðalar ýsýrýyor diye manþetler yapýlýyor ama aslýnda bunun gerçek hikayesi budur. Aslýnda biz bunu kendi ellerimizle yapýyoruz. Ek olarak denizdeki plastik atýklarýna da çok dikkat etmemiz gerekiyor çünkü çoðu kaplumbaðamýzýn baðýrsaðýndan ya da midesinden plastikler çýkartýyoruz. Plastikleri çýkartabildiklerimiz yaþýyor ama plastik yutan kaplumbaðalarda durum genellikle ölümle sonuçlanýyor. çünkü organlara hem zarar veriyor hem de týkýyor.

Devamý ve daha fazlasý Klass Magazin Haziran sayýsýnda..