Türkiye’nin en ünlü doktorlarýndan biri olan Ender Saraç, kýsa süre önce çok merak ettiði Peru’ya gitti. Kendisinin ilgi alanlarý ve spritüal yönüyle çok baðdaþan bir ülke olduðu için Peru’yu uzun zamandýr çok merak ettiðini belirten Saraç, on günlük seyahati boyunca Peru’nun doðal güzelliklerini görüp kültürünü yaþama fýrsatý buldu. Son zamanlarda dünya genelinde ciddi bir yükseliþe sahip olan Peru mutfaðýný yerinde deneyimleyen Ender Saraç bu gezisini birbirinden renkli ve keyifli fotoðraf kareleri ile de ölümsüzleþtirdi. ünlü Dr. Ender Saraç Peru seyahatinin detaylarýný Klass ile paylaþtý.

“Peru bize göre tam olarak dünyanýn öbür ucu. Biz kuzeydeyiz onlar güneyde, biz doðudayýz onlar ise batýda. Ama çok enteresan ortak noktalarýmýz var. Eski Türklerdeki Þaman kültürü birebir aynen orada geçerli. Þaþýrtýcý derecede bir benzerlik var. Ýkincisi olarak Peru Mutfaðý þuan dünyada en çok geliþen ve popüler olan mutfak oldu. Ve bu seyahatimizde gastronomide de birinci ve dördüncü sýralarda da yer alan restoranlarý ziyaret ettik.”

“Dünyanýn en yüksek gölü Titikaka Peru’da bulunuyor. çok konuþulan o göl hakikatten çok entresan. Ýçinde kayýp bir köy bulunmuþ. Orada çok medeniyetler olduðu, ileri teknoloji ürünü þehir ve yapýlar olduðuna dair teoriler var. Dünyanýn en yüksek gölünde yüzmek çok ilginç bir deneyimdi.”

“Perulular öldürmeyi sevmeyen bir kültürden geliyorlar. Mesela savaþ anýnda ordular karþýlýklý geldiðinde askerler savaþmazmýþ, krallar veya komutanlar savaþýrmýþ. Hangisi yenilirse savaþý o kazanmýþ sayýlýrmýþ. çünkü canlý yaþamýna çok saygýlýlar. Ancak ihtiyaç duyduklarý hayvaný öldürüyorlar. Bu yüzden de bu kültürle yetiþen Ýnkalar, agresif gelen Ýspanyollara hemen teslim olmuþlar.”

“Oranýn çok bilinen bitkisi Maka bitkisidir. Buna da Güney Amerika veya Peru’nun Ginseng’i deniyor. Maka bitkisini birçok kiþinin kullanmasýný öneriyorum. Kadýnlarda menopoz, cinsel isteksizlik, yorgunluk gibi þikayetlerde etkili. Erkeklerde ise sperm kalitesinin ve miktarýnýn artmasý, enerji ve konsantrasyonun artmasý, baðýþýklýk sisteminin güçlenmesi için çok faydalý.”

Ender Bey, kýsa süre önce Peru’ya keyifli bir geziniz oldu. öncelikle bu dönemde Peru’yu tercih etmenizin sebebi neydi?

Peru’nun sahip olduðu topraklar benim ilgi alanýma fazlasýyla giriyor. Spritüal yönü yüksek olan ve enerjisi çok büyük bir ülke. 300 ekolojik sistemin 250’sini Peru’da görebiliyorsunuz. Sahip olduðu mutfak ise son dönemlerde çok dikkatimi çekmeye baþlamýþtý ki zaten dünya genelinde ciddi bir üne kavuþtu. Peru Mutfaðý çok lezzetli, zengin ve saðlýklý unsurlar taþýyor. Bunun yaný sýra doðal güzellikleri, insaný ve enerjisinden dolayý uzun süredir gitmek istediðim bir ülkeydi ve bugün bu seyahati yapmýþ olmanýn mutluluðunu taþýyorum. Ben dünyanýn birçok ülkesine gitmiþ bir kiþiyim ve bu tarzda özel ve kültürel seyahatlerin her turla yapýlacaðýna inanmýyorum. O yüzden daha önce Maldivler ve Sri Lanka gezilerini yaptýðým ve kendi dalýnda 2012 yýlýnda ödül alan Far’n Away Travel þirketiyle bu gezimizi yaptýk. Ve 10 gün boyunca tam da istediðim gibi Peru’nun ruhunu ve kültürünü yaþayabileceðim harika bir seyahat deneyimi yaþadým.

“PERU MUTFAÐI TüM DüNYADA BüYüK BÝR YüKSELÝÞ ÝçERÝSÝNDE”

Peru fotoðraflarýnýz bir harika. Bu seyahatteki deneyimlerinizden bahsedecek olursak bizlere neler söylersiniz?

Peru bize göre tam olarak dünyanýn öbür ucu. Biz kuzeydeyiz onlar güneyde, biz doðudayýz onlar ise batýda. Ama çok enteresan ortak noktalarýmýz var. Eski Türklerdeki Þaman kültürü birebir aynen orada geçerli. Þaþýrtýcý derecede bir benzerlik var. Ýkincisi olarak Peru Mutfaðý þuan dünyada en çok geliþen ve popüler olan mutfak oldu. Ve bu seyahatimizde gastronomide de birinci ve dördüncü sýralarda da yer alan restoranlarý ziyaret ettik. Bunun bir tanesi Central Restoran ve baþkent Lima’da yer alýyor. Ýkincisi ise Astrid & Gaston. Bu ikisi de uluslararasý ödüllü restoranlar. Ýnanýlmaz bir prezantasyona sahipler. Yemek tabaklarý sunumlarýnda çiçeklere yer veriyorlar ve kendi mutfaklarýnda yiyecek olarak çiçekler de yer alýyor. Yemekleri rakýmlara göre deðerlendirmiþler. Mesela gölün altý- eksi 50 metre yemekleri, 250 metre ova yemekleri, 4000 metre And Daðlarý otlarý gibi yiyecekleri sýnýflandýrýyorlar ve sunduklarý menüde de bunlarý belirtiyorlar. Ve her yemeði yüksekliklerine göre bir tabakta sunum yapýyor. Bunu da çok doyurmadan tadým þeklinde sunuyorlar. Onun dýþýnda yemekleri çok fazla piþirip öldürmüyorlar. Yemeklerde acý çok az kullanýlmýþ, ürünlerin orijinalliði bozulmamaya çalýþýlmýþ. Büyük yiyeceklerin çoðu organik. Kýsacasý ülkelerine sahip çýkmýþlar ve hiç bozmamýþlar. Her þey organik kalmýþ. Bundan dolayý Peru Mutfaðý tüm dünyada büyük bir yükseliþ içerisinde. Gerçekten yerinde ve en iddialý restoranlarýnda bu yemekleri deneyimlemek çok keyifliydi.

“DüNYANIN EN YüKSEK GöLüNDE YüZMEK çOK ÝLGÝNç BÝR DENEYÝMDÝ”

Peru’nun birçok doðal güzelliðini görme þansýna da sahip oldunuz. Biraz da buralardan bahsedebilir misiniz?

Dünyanýn en yüksek gölü Titikaka Peru’da bulunuyor. çok konuþulan o göl hakikatten çok entresan. Ýçinde kayýp bir köy bulunmuþ. Orada çok medeniyetler olduðu, ileri teknoloji ürünü þehir ve yapýlar olduðuna dair teoriler var. Dünyanýn en yüksek gölünde yüzmek çok ilginç bir deneyimdi. çünkü yükseklik hastalýðýna sahip oluyorsunuz ve sürekli size coca yapraklarýndan yapýlmýþ çay veriyorlar. Ayrýca Titikaka gölünde yüzen adalar var. Bir yýl içinde sazlar ve çamurlarla yapýlýyor bu adalar ve gölde dolaþmasýn diye kazýklarla baðlanýyorlar. Ýnsanlar bu adalarda kulübelerde yaþýyorlar. Týpký binlerce yýldýr olduðu gibi hiçbir deðiþiklik yok. Tek fark bu kulübelerin üzerine enerjiden yararlanmak için güneþ panelleri yapmýþlar. Bu adalarda kulübelerde yaþayan yedi sekiz aile bulunuyor. Orada ne yetiþiyorsa onunla besleniyorlar. Kimsenin bu düzeni bozmasýna izin vermiyorlar ve içlerinden birisi yanlýþ bir hareket yaparsa o kiþinin adasýnýn kazýklý olduðu yerden baðlantýsýný kopartýyorlar ve kiþi sabah uyandýðýnda kendini gölün baþka bir yerinde bulabiliyor.:) Onun dýþýnda Machu Picchu dünyanýn en büyük harikalarýndan biri. Kayýp þehir diye biliniyor. Oraya dað treniyle yolculuk etmek mümkün ve tamamen ekolojik deðerlerin ayný þekilde korunmuþ olmasý ve þehrin olduðu gibi açýða çýkartýlmasý çok etkileyici. Eski Ýnkalardan kalan yani 1000 yýlý geçkin dað yollarý var. Bir tarafý uçurum. Oralardan geçmek enteresan bir deneyimdi. Yine gezdiðimiz yerlerden biri olan tuz madenleri çok enteresandý. Bundan milyonlarca yýl önce And Daðlarý denizdeymiþ. Sonra Avustralya’nýn ilerlemesiyle binlerce metre yükseklikte olmuþ. Fakat okyanus sularý kalýnca kuruyup böyle kayalardaki minerallerle birleþip çok kýymetli bir tuza dönüþmüþ. Oradaki tuzlar bu yüzden çok deðerli. Milattan önce 8000 yýllara dair kalýntýlarýn olduðu bir müzeyi gezdim. Ve o dönemde beyin cerrahisi yapabiliyorlarmýþ. Kafa taslarýnda hematomlar olduðunda boþaltabiliyorlarmýþ. çünkü ilk anesteziyi bulmuþlar. Bulmalarýnýn nedeni de Coca yapraklarý. Diþ hastalýklarý, diþ cerrahý ve ameliyatlarýnda çok baþarýlý sonuçlar elde etmiþler. Onun dýþýnda otelleri çok beðendik. çünkü sade, þýk ve yerel motifleri ve dokuyu yansýtan tasarýmlara sahipler.

“PERULULAR öLDüRMEYÝ SEVMEYEN BÝR KüLTüRDEN GELÝYORLAR”

Peru kültüründe sizi en çok etkileyen özellikler neler oldu?

Perulular öldürmeyi sevmeyen bir kültürden geliyorlar. Mesela savaþ anýnda ordular karþýlýklý geldiðinde askerler savaþmazmýþ, krallar veya komutanlar savaþýrmýþ. Hangisi yenilirse savaþý o kazanmýþ sayýlýrmýþ. çünkü canlý yaþamýna çok saygýlýlar. Ancak ihtiyaç duyduklarý hayvaný öldürüyorlar. Bu yüzden de bu kültürle yetiþen Ýnkalar, agresif gelen Ýspanyollara hemen teslim olmuþlar. çünkü sebebini anlamamýþlar. Herkese yetecek kadar su, tahýl, balýk var. Yani neden böyle bir savaþ açýldýðýný anlamamýþlar. Medeniyetlerinde savaþa dair hiçbir þey olmadýðý için Ýspanyollar o bölgeyi hemen ele geçirebilmiþler. Hatta Ýspanyollar Perululara grip virüsünü bulaþtýrmak için battaniyeler hediye etmiþler. Tabi o battaniyeler virüslü olduðu için ve Peru’da daha önce öyle bir virüs olmadýðý için çoðu nüfusunu gripten kaybetmiþler. Yani Ýspanyollar orayý çok basit ele geçirebilmiþ.

“PERU’DA HÝç KÝMSENÝN SAçI DöKüK DEÐÝL, KELLÝK GÝBÝ BÝR SORUN YOK”

Sizin ilgi alanýnýz bitkiler… Bu konuda Peru’da nelerle karþýlaþtýnýz?

Oranýn çok bilinen bitkisi Maka bitkisidir. Buna da Güney Amerika veya Peru’nun Ginseng’i deniyor. Maka bitkisini birçok kiþinin kullanmasýný öneriyorum. Kadýnlarda menopoz, cinsel isteksizlik, yorgunluk gibi þikayetlerde etkili. Erkeklerde ise sperm kalitesinin ve miktarýnýn artmasý, enerji ve konsantrasyonun artmasý, baðýþýklýk sisteminin güçlenmesi için çok faydalý. Maka 3-4 bin rakýmlarýnda And Daðlarý’nda yetiþen brokoliye akraba, turpa benzeyen bir bitkinin kökü. çok güçlendirici bir etkisi var. Bilinen ciddi bir yan etkisi de yok. Ayný zamanda seks hormonlarýný bozmadan, etkilemeden libido, sperm miktarýnýn artýþý, menopoz þikayetleri için faydalý olabiliyor. Bunun dýþýnda Chia Tohumu, Kinoa zaten oralardan çýkmýþtýr. Ýki bin çeþit patates ve mýsýr çeþidi yetiþiyor. Bir de mor mýsýrdan yapýlan alkolsüz içecekleri var. O da içinde hiç alkol olmayan bira gibi mayalý bir içecek ve onu çok tüketiyorlar. Güçlendirici bir antioksidan içecek. Peru’da bu arada hiç kimsenin saçý dökük deðil, kellik gibi bir sorun yok. Bunun da nedeni Titikaka gölündeki adacýklarda yetiþen çuhu adýndaki bitki. çuhu bitkisini hem deterjan olarak kullanýyorlar hem de saçlarýna sürüyorlar. Saç dökülmesini ve beyazlamayý engelliyor. Biraz da özeleþtiri yapacak olursak ben Türkiye’yi, Anadolu topraklarýný çok seviyorum. Ama ülkece son 5 senedir çok fazla agresif olmaya baþladýk. çok hýrslý ve sabýrsýz olduðumuzu fark ettim. Biraz doðayý seyretmek, güneþi, yýldýzlarý, ayý hissetmek, rüzgarý, yaðmuru, fýrtýnayý, karý, sýcaðý, pusu hissetmek, biraz hayata ara vermek, biraz eþlerimize daha saygýlý ve sadýk olmak, biraz daha çok yürümek, daha az yemek yemek gibi konularda biraz daha fazla rahata erdiðimizi ve biraz daha þýmardýðýmýzý fark ettim. Ýspanyollarýn ve paranýn çok olmaya baþladýðý yerlerde her yerde de olduðu gibi onlarda da bir bozulma baþlamýþ. Ama kendi kültürlerini çok daha iyi koruyorlar.